O 5G trudno wiedzieć „wszystko”, bo temat jest szeroki – nie chodzi tylko o kwestie czysto techniczne (jakie transfery? jakie opóźnienia? jakie protokoły? jakie moce? jaka gęstość nadajników?), ale też prawne (jakie normy, rozporządzenia i przepisy regulując owe kwestie techniczne?) oraz zdrowotne (czy/jak/kiedy promieniowanie wpływa na nasze zdrowie?) i środowiskowe (jak fauna i flora reaguje na te poziomy pól elektromagnetycznych?).
Ja też nie wiem wszystkiego, ale przez ostatnie dwa lata, gdy zacząłem głębiej interesować się tematem poznałem sporo ludzi, którzy wiedzą naprawdę dużo w swoich dziedzinach (inżynierów, stawiających maszty, lekarzy, badających ludzi) oraz sam się wziąłem za lekturę publikacji z tego zakresu. Poniżej zebrałem przydatne, moim zdaniem, materiały, dzięki którym można samemu wyrobić sobie zdanie w tym temacie.
Od czego zacząć?
Oczywiście od obszernego wprowadzenia:) Dwa poniższe dokumenty (do pobrania PDF po kliknięciu) to krótkie (to z prawej) i obszerne (to z lewej) wprowadzenie w temat „5G”. Czym jest ta technologia, jak się ma do poprzednich generacji telefonii komórkowej, jaki jest obecny stan badań nad wpływem pół elektromagnetycznych na człowieka? Miłej lektury! A jak wolicie słuchać niż czytać, to poniżej znajduje się nagranie ze streamingu Centrum Nauki Kopernika – miłego oglądania!
A jak wejść głębiej w temat?
Jeśli chcesz wiedzieć jaki jest aktualny stan wiedzy naukowej w różnych aspektach wpływu pół elektromagnetycznych na człowieka i środowisko – zapoznaj się z poniższymi raportami. Dowiesz się w jakich obszarach panuje konsensus naukowy, a w jakich trwa spór i potrzebne są dalsze badania:
Normy i przepisy
Na podstawie wspomnianych w poprzednich punktach dekad obszernych badań naukowych opracowano szereg norm i zaleceń, na podstawie których później powstawały akty prawne. Poniżej link do najnowszego wydania normy IEEE Standard for Safety Levels with Respect to Human Exposure to Electric, Magnetic, and Electromagnetic Fields, 0 Hz to 300 GHz,” in IEEE Std C95.1-2019 oraz do Rozporządzenia Ministra Zdrowia, o które toczył się ostry spór na przełomie 2019/2020 roku – to w związku z tym Rozporządzeniem od 2020 roku w Polsce obowiązują takie same normy odnośnie PEM, jak w reszcie Europy. Do pobrania po kliknięciu!
Jeśli interesują Cię inne, konkretne, szczegółowe zagadnienia, to zachęcam do ich zgłębiania z pomocą poniższych filmów, opartych o wskazane obok publikacje naukowe:
Elektrowrażliwość?
Stephen J. Genuis, Christopher T. Lipp,
Electromagnetic hypersensitivity: Fact or fiction?,
Science of The Total Environment (2012)
Rubin, G James PhD; Munshi, Jayati Das MBBS; Wessely, Simon MD Electromagnetic
Hypersensitivity: A Systematic Review of Provocation Studies, Psychosomatic Medicine (2005)
Eltiti, S., Wallace, D., Russo, R. and Fox, E., Aggregated data from two double‐blind base station provocation studies comparing individuals with idiopathic environmental intolerance with attribution to electromagnetic fields and controls. Bioelectromagnetics (2015)
Nowotwory
Badanie INTERPHONE
Badanie CEFALO
Badanie „One Million Women Study„
Badanie „Danish Cohort„
Badania japońskie młodzieży
Projekt COSMOS
Podsumowanie z czasopisma Epidemiology
Broń elektromagnetyczna
Czy to wszystko w temacie?
Nie, oczywiście, że nie – cały czas pojawiają się nowe publikacje i opracowania… W lutym 2020 amerykańska Food and Drug Administration opublikowała obszerny raport będący analizą publikacji z lat 2008-2018 na temat związku PEM z nowotworami, stwierdzając, ze obecnie przyjęte poziomy bezpieczeństwa są… OK:) Nie wszystkich to przekonuje i dla porównania możecie poniżej zapoznać się również z rezolucją Polskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych. Oba materiały do pobrania po kliknięciu w obrazek:
A jak mi wciąż mało?!
To super! Bo jest dużo miejsc, w których dalej można zgłębiać wiedzę – w szczególności odsyłam do trzech. Pierwsze to portal Na Fali Nauki, na którym naukowcy ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki publikują artykuły z różnych tematów powiązanych z samym 5G lub ogólniej z PEMami:
Drugie to podstrona Instytutu Łączności,gdzie znajdziesz nie tylko artykuły i raporty, ale też doniesienia o konferencjach tematycznych:
Trzecie, to blok prof. Krawczyka z Polskiego Towarzystwa Zastosowań Elektromagnetyzmu:
A na koniec… infografika z Białej Księgi PEM, w której się zakochałem, jest taka śliczna:D Bo uchwycono skalę logarytmiczną na osi długości/częstotliwości, przepiękne!:D
